Als ouder sta je voor vele uitdagingen, maar een van de meest ingrijpende is misschien wel het zien worstelen van je kind met faalangst. Zeker wanneer je zelf weet wat voor impact faalangst heeft op jouw eigen leven.

Je kunt als ouders nog zo je best doen om geen druk te leggen op jouw kind, toch kan de situatie zich voordoen dat een kind zichzelf druk oplegt, soms mede door druk van buitenaf. In mijn raadswerk zie ik dat het geen uitzondering is dat leerlingen en studenten onder druk staan. De perceptie, die in de samenleving heerst, dat een vwo diploma “het best” is en datzelfde geldt voor een studie op minimaal hbo niveau draagt flink bij aan drie druk. En dan heb ik het nog niet over vele andere zorgen en vormen van druk die jongeren ervaren. Ik zou een hele blogpost aan  brede prestatiedruk kunnen wijden, maar daar gaat het nu niet om.

In mijn eigen jeugd heb ik zelf ervaren dat de continue druk van thuis om zo hoog mogelijke cijfers te halen een averechts effect heeft. Zeker wanneer er geen aandacht is voor het werken aan zelfvertrouwen, weerbaarheid en veerkracht. Vanuit die ervaring hebben we op alle mogelijke manieren prestatiedruk zoveel mogelijk proberen te vermijden in ons gezin. Toch bleek dit niet te voorkomen. De maatschappij heeft nou eenmaal een beeld van wat succes is en dat hebben ook wij helaas niet buiten de deur kunnen houden, met faalangst tot gevolg.

Enerzijds hielp het dat ik zelf bekend ben met wat triggers zijn en wat werkt als het gaat om het omgaan met faalangst. Tegelijkertijd zorgt dat er ook voor dat je als ouder je zorgen maakt omdat je zelf heel goed weet hoe verlammend en heftig faalangst kan zijn. Het raakt diep in je ouderhart wanneer je ziet dat je kind het moeilijk heeft.

Mocht jij je als ouder in zo’n situatie bevinden dan volgen hier aan aantal tips.

Erkenning en Begrip

Toen we voor het eerst merkten dat ons kind tekenen van faalangst vertoonde, was onze eerste stap om te erkennen dat de angst echt en significant was. We maakten duidelijk dat het oké is om bang te zijn en dat we er samen deze horde zouden nemen. Zo’n open gesprek is cruciaal; het geeft een kind het gevoel dat schaamte onnodig is, dat er geen taboe op rust en dat hij of zij er niet alleen voor staat.

Creëren van een Veilige Omgeving

Hier kun je niet jong genoeg mee beginnen. Thuis hoort een veilige, oordeelloze omgeving te zijn waarin fouten maken deel uitmaakt van het leerproces. Van jongs af aan proberen wij onze kinderen al mee te geven dat fouten maken bij het leven hoort en dat er niks mis is met het maken van fouten zolang je er een les uit trekt. Deze houding helpt om druk te voorkomen of te verminderen bij een kind die dit voelt. Daarnaast moedigt het aan om nieuwe dingen te proberen zonder de angst voor mislukking.

Focus op Inspanning, Niet Alleen op Resultaat

Natuurlijk vieren we een goed cijfer met onze kinderen, maar niet zonder te benadrukken dat de inspanning die ervoor geleverd is minstens net zo belangrijk is. Ook wanneer het cijfer tegenvalt, laten we zien dat we trots zijn op de inspanning die geleverd is en kijken we samen naar waar het “fout” is gegaan. De regel hierbij is: Inspanning gaat voor resultaat vanuit de gedachte dat dit de motivatie van ons kind ten goede komt.

Ontwikkeling van Copingstrategieën

Samen hebben we verschillende technieken en routines ontwikkeld die helpen om te gaan met angst. Dit omvat het bijhouden van een dagboek, ademhalingsoefeningen, en visualisatietechnieken die ingezet kunnen worden naar behoefte . Door deze strategieën en technieken mee te geven, leer je een kind dat hij/zij de touwtjes in handen heeft en dat faalangst iets waarmee omgegaan kan worden.

Samenwerking met School

Een andere belangrijke stap was de samenwerking met de school. Door de mentor in te lichten over zijn faalangst, konden zij een ondersteunende rol spelen op school. Dit zorgde voor consistentie tussen thuis en school, wat essentieel is voor kinderen die met deze angst worstelen. Ook heeft een school vaak de ervaring en kennis in huis om extra ondersteuning te bieden of te adviseren over andere vormen van professionele hulp. Zeker wanneer je in de puberfase zit, ben je als ouder simpelweg niet altijd degene van wie jouw kind advies wil aannemen en in sommige situaties kan het gewoon helpen iemand “erbij” te hebben die op een objectieve manier naar de situatie kan kijken en mee kan denken.

Vier de Successen

Elk succes, hoe klein ook, vieren we uitbundig. Dit kan iets eenvoudigs zijn als het voltooien van een project of het spreken in de klas. Deze vieringen helpen om zelfvertrouwen op te bouwen en te benadrukken dat de nadruk ligt op ontwikkeling en niet op prestatie.

(Ik meen het serieus als ik zeg dat we bij de eerste onvoldoende uit eten zijn geweest, nadat we samen hebben bekeken wat van die ervaring geleerd kon worden)

De reis om ons kind te ondersteunen in zijn strijd tegen faalangst is voortdurend en vereist veel geduld en empathie. Maar door consistent te zijn in onze benadering en open te blijven staan voor nieuwe leerervaringen en advies van anderen, zien we geleidelijk aan vooruitgang. Het is een pad van kleine stappen met ups en downs, maar elk stapje vooruit is een overwinning op zich en een stap dichterbij het uiteindelijk leren omgaan met faalangst.